نحوه تقسیم منافع در مال وقفی چگونه است

نحوه تقسیم منافع در مال وقفی چگونه است؟

در اینکه منافع بین موقوف علیهم و میزان تقسیم میشود، اولویت با گفته واقف است.(م۸۷) ولی اگر واقف سکوت کند، در وقف خاص منافع به صورت مساوی تقسیم می شود و در وقف عام، متولی، نظام تقسیم را مشخص می کند. یعنی تعیین می کند که به چه تعداد از آن مصداق مانند دانشجویان و چه میزان داده شود.

ماده های ۸۸، ۸۹، ۹۰، ۳۴۹:

۱٫ تلف:

اگر مال وقفی به صورت قهری یعنی در اثر قوه قاهره از بین برود، مثلاً حیوان وقفی در اثر بیماری تلف شود یا زمین وقفی در اثر پیشروی آب دریا از بین برود، وقف و حق انتفاع از بین خواهد رفت.

۲٫ اتلاف:

اگر شخصی مال وقفی را اتلاف کند مثلاً خانه وقفی را خراب نماید یا ماشین وقفی را به آتش بکشد باید این شخص مُتلِف مثل را قیمت آن را بدهد. این مثل یا قیمت خود به خود وقف است و اگر با آن مال دیگری نیز خریداری شود آن مال نیز وقف است. [مثل یا قیمت همان موقوفه است و بدل است. خود به خود موقوفه است (ماده۷۹۱)]

 

۳٫ فروش مال وقفی اصولاً ممنوع است مگر در مواردی که قانونگذار گفته باشد و آن هم سه مورد است:

۱- مال وقفی خراب شود و آباد کردن آن دشوار باشد یا کسی حاضر به این کار نشود.

۲- ترس از خرابی مال وقفی باشد و کسی حاضر به آباد کردن آن نباشد یا آباد کردن آن دشوار باشد مانند اینکه چاه وقف شده در اثر سیل در معرض خرابی باشد.

۳- بیم سَفکِ دما یا قتل بین موقوف علیهم در اثر اختلاف باشد. در این سه فرض مالِ وقفی فروخته می شود. [تبدیل به احسن]

ثمنی که در اثر فروش بدست می آید خود به خود وقف است. آن مالی نیز که با آن ثمن خریداری می شود آن نیز وقف است. نتیجه وقف از بین نمی رود مال خریداری شده باید اقرب به غرض واقف باشد یعنی نزدیک ترین مال به هدف واقف از وقف مالش باشد مثلاً اگر کاروان برای وقفی فروخته شود با پول آن باید مسافرخانه های بین راهی برای مسافرین ساخته شود. (اقرب- عرض واقف)

 

 

لطفا در صورت نیاز به مشاوره حقوقی با ما در تماس باشید.

[ایجاد اراضی موقوفه با اعطای حق تملک ایمان که اوقاف یک پذیر: ابتدایی می گیرد تا ساختمان سازد که آن اعیان برای سازنده است و بعد اگر بخواهد ساختمان را انتقال دهد باید به اوقاف پذیره انتقالی هم بپردازد که دارای این حق می شود. عرصه برای اوقاف است.]

ماده ۸ قانون. اوقاف، در موارد زیر منافع موقومات عام صرف امور خیر همگانی خواهد شد. ا. مجهول المصرف باشد. مانند وقف در راه خدا یا امور خیر (مبرات). در این زمینه منافع مان صرف تبلیغ و انتشار کتاب های اسلامی و آبادانی موقومات دیگر خواهد شد. منابع موقوفه متعزر المصرف باشد: یعنی اینکه معلوم است که در چه زمینه ای باید مصرف شود، ولی دیگر به دلایلی در آن زمینه قابل مصرف نیست. مانند وقف منافع زمین جهت کمک به کارگرانی که به ارباب خود خسارت وارد نموده اند.

در این فرض با توجه به از بین رفتن نظام ارباب و رعیتی، منافع مال، صرف اموری می شود که نزدیک به هدف واقف (اقرب، عرض) در همان محل است مانند کمک به کارگران آسیب دیده.

اما اگر وقف خاص باشد، دو فرض قابل تصور است: ۱٫ نسل موقوف و علیهم منقرض شود مانند اینکه مال را بر اقوامش وقف کرده و اقوام او منقرض می شود. در این صورت منافع مال صرف امور خیری خواهد شد که به هدف واقف نزدیک است. ۲٫ نسل موقوف علیهم منقرض نشده، ولی مصرف کردن منافع دیگر در آن راه ممکن نیست. مانند اینکه خانه خودد را جهت هزینه های تحصیلی فرزندانش وقف نموده و فرزندان او فارغ التحصیل شده باشند در این صورت منافع مال به همان موقوف و علیهم داده می شود که صرف سایر هزینه های خود نماید.

ماده ۹۳) اگر ملکی دارای حقی بر ملک دیگر باشد به آن حق، حق ارتفاق گویند. مانند اینکه ملک الف دارای حق بسور یا تخلیه فاضلاب با حق استفاده از آب چشمه ملک ب باشد. پس صرف نظر از اینکه مالک این دو ملک هر کسی باشد حق ارتفاق موجود است و با تغییر مالک دو ملک از بین نخواهد رفت.

 

 

نویسنده : لیلا عبادی

لطفا در صورت سوال در مورد این مطلب و یا نیاز به وکیل حقوقی با موسسه حقوقی حامی دادگستر ساعد در تماس باشید.