اقاله چیست

اقاله چیست

   اقاله یک قرارداد است . بدین معنا که دو طرف آن با یکدیگر توافق می کنند قراردادی را که قبلا با یکدیگر منعقد نموده بودند برهم زنند .

    بعنوان مثال عقد بیعی بسته شده که مبیع آن خانه و ثمن آن یک قطعه باغ تعیین شده است . با این اقاله ، هر مالی به مالک قبل از قرارداد برخواهد گشت ، یعنی مبیع به بایع و ثمن به مشتری برگردانده می شود .

    اثر اقاله ناظر به آینده است یعنی از تاریخ اقاله قرارداد پیشین بر هم خواهد خورد . مثلا اگر تاریخ انعقاد قرارداد قبلی سال ۹۴ بوده و تاریخ اقاله ۹۶ باشد ، از سال ۹۶ عقد بیع برهم خواهد خورد . مگر اینکه ۲ طرف توافق نمایند که از همان ابتدا عقد بیع از بین برود .

 

در صورت نیاز به وکیل حقوقی با ما در تماس باشید.

 

   اصولا هر قراردادی را می توان اقاله نمود ( محدودیت وجود ندارد ) . مگر عقد نکاح و وقف . چرا که بر خلاف نظم عمومی است و همچنین قرارداد ضمانت انتقالی – یعنی قراردادی که به موجب آن بعد از ضمانت ، مضمون عنه  یا بدهکار اصلی از پرداخت بدهی بری می شود . و ضامن در مقابل مضمون له ، بدهکار خواهد شد . چرا که اقاله در این حالت ، به زیان مضمون عنه است.

مضمون عنه

   زیرا او را مجددا بدون رضایتش ، بدهکار خواهد نمود ، مگر اینکه مضمون عنه آن را بپذیرد و تنفیذ کند .

   در مقابل ضمانت  تضامنی بین ضامن و مضمون له قابل اقاله است . زیرا به زیان مضمون عنه نمی باشد .

    اقاله جهت به هم خوردن قرارداد پیشین با توافق بین ۲ طرف آن منعقد می شود. نتیجه آنکه ایقاع را نمی توان اقاله کرد . مثلا اسراء ، اعراض ، و مواردی از این دست ، قابل اقاله نیست .

فسخ را نمی توان اقاله نمود

   مثلا عقد بیعی منعقد شده و بایع آن را به استناد غبن فسخ نموده است . در اینجا بایع نمی توان فسخ را بر هم زند و قرارداد بیع پیشین را مجددا احیا نماید .

   اقاله را نمی توان اقاله نمود . مثلا بایع مشتری ، عقد بیعی را اقاله کرده اند آنان نمی توانند اقاله را بر هم زنند و عقد بیع از بین رفته را مجددا احیا کند .

   اقرار را هم نمی توان اقاله کرد زیرا اقرار واقعه حقوقی است .

منع اقاله به ایقاع ماذون :

    اقاله به ایقاع ماذون واقع نمی شود . یعنی یکی از ۲ طرف قررداد مانند بیع نمی تواند به طرف دیگری که در مثال ما مشتری است اذن دهد که اگر خواست قرارداد را اقاله نماید . ( اذن ایقاع است )

 

نویسنده : کارشناس حقوقی لیلا عبادی

برگرفته از مجموعه مقالات تیم وکلای موسسه حقوقی حامی دادگستر ساعد لطفا در صورت سوال در مورد این مطلب یا نیاز به مشاوره حقوقی با ما در تماس باشید.