تعهد به نفع شخص ثالث
تعهد به نفع شخص ثالث چیست ؟ کاربرد مهم آن کجاست؟
تعهد به نفع شخص ثالث استثنا است بر اصل نسبی بودن قراردادها که اصل نسبی بودن میگوید معاملات و عقود فقط درباره طرفین و قائممقام قانونی آنها مؤثر بوده و جز در موارد استثنائی به اشخاص ثالث سرایت نمیکند اما در تعهد به نفع شخص ثالث نتیجه مهم آن این است که ایجاد این تعهد نیاز به قبول شخص ثالث ندارد چون اگر قبول ثالث نیاز بود دیگر استثنا بر اصل نسبی بودن نبود پس ماهیتی دارد که از حیث مبنا عقد و در برابر ثالث ایقاع است.
از آنجایی که تعهد به نفع شخص ثالث استثنا است پس باید تفسیر مضیق شود بنابر این تملک به سود ثالث بر خلاف تعهد به نفع ثالث نیازمند قبول ثالث میباشد .
اگر ثالث تعهد را قبول کند دیگر نمیتواند رد کند و اگر هم رد کرد این رد به معنای ابرا است پس قبول ثالث شرط ایجاد تعهد نیست بلکه شرط لزوم و استقرار تعهد است.
برخی موارد عملی استفاده از تعهد به نفع شخص ثالث:
- در قرارداد حمل و نقل که میان ارسال کننده و متصدی حمل و نقل منعقد میشود تعهدی به سود گیرنده کالا وجود دارد که بر همین مبناست که متصدی متعهد به تحویل کالا به اوست.
در صورت نیاز به وکیل حقوقی با ما در تماس باشید.
- مهمترین استفاده عملی بیمه عمر است که این عقد بر پایه تعهد به نفع شخص ثالث تعریف شده است در بیمه عمر بیمه گر در برابر حق بیمه ای که به اقساط میگیرد تهعد میکند مبلغ معینی بعد از فوت بیمه گذار به شخص ثالث یا اشخاص مورد نظر او بدهد در این عقد تعهد به سود شخص ثالث از سوی شرکت بیمه یکی از دو عوض و شرط نیست .
- در تعهد به نفع شخص ثالث اگر ثالث ذینفع تعیین نشود تعهد به نفع شخص ثالث باطل است در حالیکه در عقد بیمه اگر ذینفع تعیین نشود یا تعیین شده باشد ولی مجهول باشد بیمه باطل نیست و وراث ذینفع قانونی هستند بنابراین باید دانست که بیمه عمر هیچگاه بدون ذینفع باقی نمیماند .
- پس قابل ذکر است که طلبکاران بیمه گذار نمیتوانند از محل وجه بیمه طلب خود را استیفا کنند چراکه وجه بیمه حقی است که به صورت مستقیم وارد دارایی وراث شده است و به ترکه تعلق نمی یابد به همین جهت است که بین وراث مطابق قواعد ارث تقسیم نمیشود و به تساوی به آنها میرسد.
- در تعهد به نفع شخص ثالث امکان تغییر ذینفع ثالث وجود ندارد ولی در بیمه عمر میتوان ذینفع ثالث را تغییر داد.
نویسنده : زهرا رنجبر ، کارشناس حقوقی
برگرفته از تیم وکلای موسسه حقوقی حامی دادگستر ساعد لطفا در صورت سوال در مورد این مطلب و یا نیاز به مشاوره حقوقی با ما در تماس باشید.